10-01-2018
New York Times, yılın son Baş Yazısında ("editorial"), ABD Yüksek Mahkemesi'ni idam cezasının ABD anayasasının "acımasız ve sıradışı cezaları" ("cruel and unusual") yasaklayan maddesine aykırı olduğu savıyla önüne gelmiş olan son dosyaları değerlendirmeye ve idamı yasaklamaya çağırdı. İdam cezasının hiçbir zaman davalardaki suçların vahimliğiyle ilgili olmamış olduğunu belirten gazete, idamın ABD'de sisteme yansıyan bir dizi ırk ve toplumsal çarpıklıkla çok daha yakından ilintili olduğunu vurguladı ve "akıl hastalığı, akli eksiklik, beyin hasarı, çocukluk döneminde ihmal ve istismar, berbat avukatlar, minimal yargı denetimi, kurbanların beyaz olması" öğelerini bunların başlıcaları olarak sıraladı. En son Kasım ayında idam edilecekken, 1 saati aşkın süre idamda kullanılacak zehirin verilmesi için vücudunda damar aranan, ve bu süre zarfında solunum zorluğu çektiği için rahat ettirilmesi için başının altında özel yastıkla bekletilen, ve uygun damar bulunamaması nedeniyle sonunda hücresine--Haziran ayında idam edilmek üzere--geri gönderilen 69 yaşındaki bir mahkumu örnek veren Baş Yazı, bu kişinin bu yıl ABD'de idam edilecek 24ncü kişi olmuş olacağını belirtti. 1999'da bu sayının 98 olduğunu ve idamlarda ciddi bir azalma olduğunu kabul eden gazete, sayılar azalırken bile idamların çirkin "ölüm komedyası" görüntülerine sahne olmaya devam ettiklerini ve idam edilen sayısının artık "sıfır" olması gerektiğini belirtti.
Çağrısında "suçsuz bulunan" idam mahkumlarıyla ilgili istatistikleri vurgulayan New York Times, 2017'de 4 kişi olmak üzere, 1973 yılından beri toplam 163 idam mahkumunun suçsuz olduğunun ortaya çıktığını ve haklarının iade edildiğini belirtti. Gazete 1973'ten beri idam edilmiş olanların sayısının da 1465 olduğunu hatırlattı.
İdam cezasının uygulanmasındaki azalmaya gönderme yaparak bu ceza türünün yıllar içinde sessizce eritileceğini öngören Amerikan Yüksek Mahkemesi hakimi Ginsburg'un bu sözlerini eleştiren New York Times, hakimleri anayasal denetim görevlerini yerine getirmeye, önlerine gelmiş olan idam dosyalarında karar vermeye ve idamı anayasaya aykırı bir uygulama olarak yasaklamaya davet etti.
Yüksek Mahkeme'nin önüne gelmiş olan idam dosyaları arasındaki Hidalgo v Arizona adlı davada avukatlar Mahekeme'den "çağdaş sosyal normlar ışığında, idam cezasının başlı başına" anayasanın 'acımasız ve sıradışı cezaları' yasaklayan maddesine aykırı olup olmadığı sorusunu karara bağlamasını istiyor.
KAYNAK: https://www.nytimes.com/2017/12/31/opinion/capital-punishment-death-penalty.html; http://www.scotusblog.com/wp-content/uploads/2017/08/17-251-petition.pdf
