17-09-2019
Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu 11/7/2019 tarihinde, Halk Radyo ve Televizyon Yayıncılık A.Ş. (B. No: 2014/19270) başvurusunda Anayasa'nın 26. ve 28. maddelerinde güvence altına alınan ifade ve basın özgürlüklerinin ihlal edildiğine karar vermiştir.
Olaylar
TBMM Başkanlığı Meclis Soruşturması Komisyonu tarafından bazı eski bakanlar hakkında yürütülen soruşturmaya ilişkin gizliliği ihlal edici ve masumiyet karinesini zedeleyici yayınlar yapıldığı gerekçesiyle, Sulh Ceza Hâkimliği tarafından soruşturmaya ilişkin yayım yasağı konulmasına karar verilmiştir. Başvurucu tarafından karara yapılan itiraz reddedilmiştir.
İddialar
Başvurucu, kamuoyunun soruşturmaya ait bilgi ve belgelerden haberdar edilmesinde bakanların kişisel şöhret ve haklarının korunmasından daha üstün bir yarar olduğunu belirterek, yayım yasağı nedeniyle basın ve ifade özgürlüklerinin ihlal edildiğini ileri sürmüştür.
Mahkemenin Değerlendirmesi
Anayasa Mahkemesi, TBMM soruşturmalarını, TBMM'ye verilmiş bir "adli görev" olarak tanımlanmış ve yasama organı eliyle yürütülen bir yargı faaliyeti olduğunu kabul etmiştir. Bu bağlamda TBMM soruşturması, nitelik olarak bir ceza soruşturmasıdır.
Somut olayda, yasağın dayanağı olarak gösterilen Kanun'un, devam eden bir ceza soruşturması kapsamında önleyici bir tedbir olarak konulacak yayım yasağı yönünden hiçbir hüküm içermediği görülmüştür. Bu nedenle Kanunun, bir ceza soruşturması kapsamında yayım yasağı uygulanması hâlinde hangi davranış veya olgulara hangi hukuksal sonuçların bağlanacağı ve bu bağlamda kamusal makamlar için nasıl bir müdahale yetkisi doğacağı konusunda belirli bir kesinlik ölçüsünde düzenlendiği söylenemez.
Devam eden bir ceza soruşturmasına ilişkin önleyici bir tedbir olarak yayım yasağı uygulanması yönünden "öngörülebilirlik" ve "belirlilik" ölçütlerini sağlamayan düzenlemenin kanunilik şartını karşılamadığı sonucuna varılmıştır.
Anayasa Mahkemesi açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 26. ve 28. maddelerinde güvence altına alınan ifade ve basın özgürlüklerinin ihlal edildiğine karar vermiştir.
